Biểu Hiện Trào Ngược Dạ Dày Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả

Mục Lục

Trào ngược dạ dày là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến hiện nay, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Việc nhận biết sớm các biểu hiện của trào ngược dạ dày giúp người bệnh có hướng điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về các biểu hiện trào ngược dạ dày thường gặp và cách phòng ngừa hiệu quả.

1. Trào ngược dạ dày là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản do cơ thắt thực quản dưới không đóng kín hoàn toàn. Khi dịch dạ dày chứa acid và enzyme tiêu hóa tiếp xúc với niêm mạc thực quản, sẽ gây ra các triệu chứng khó chịu và có thể dẫn đến tổn thương thực quản nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp hơn ở người trưởng thành, đặc biệt là những người thừa cân, béo phì, phụ nữ mang thai, người hút thuốc lá hoặc những người có thói quen ăn uống không lành mạnh.

2. Các biểu hiện trào ngược dạ dày thường gặp

2.1.Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua

Đây là những biểu hiện của trào ngược dạ dày phổ biến nhất và dễ nhận biết nhất. Người bệnh thường xuyên ợ hơi, kể cả khi đói hoặc không ăn gì. Cảm giác nóng rát từ vùng thượng vị của dạ dày dưới xương ức lan lên cổ được gọi là ợ nóng. Khi ợ chua, người bệnh cảm nhận được vị chua trong miệng do thức ăn hoặc chất lỏng từ dạ dày trào ngược lên cuống họng.

Các triệu chứng này thường xuất hiện sau khi ăn no, đặc biệt là khi ăn các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ chua hoặc uống rượu bia, cà phê. Chúng cũng có thể trở nên trầm trọng hơn khi nằm xuống hoặc cúi người, đặc biệt là vào ban đêm.

2.2.Buồn nôn và nôn

Tình trạng acid từ dạ dày trào ngược lên họng hoặc miệng làm kích ứng và gây buồn nôn. Người bệnh có thể nôn ra thức ăn hoặc dịch vị, đặc biệt là khi ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn. Triệu chứng này thường trở nên trầm trọng hơn vào ban đêm do tư thế nằm và sự gia tăng hoạt động của hệ thần kinh phó giao cảm.

2.3.Đắng miệng và hôi miệng

Đắng miệng và hôi miệng là biểu hiện trào ngược dạ dày thực quản do dịch mật. Khi bị trào ngược, acid từ dạ dày có thể trào ngược lên thực quản mang theo cả dịch mật. Tình trạng này xảy ra do sự rối loạn thần kinh và vận động của dạ dày, dẫn đến van môn vị mở rộng bất thường, tạo điều kiện cho dịch mật trào ngược lên và hòa vào acid dạ dày.

Hiện tượng đắng miệng thường xảy ra vào sáng sớm khi vừa ngủ dậy, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến việc ăn uống.

2.4.Đau tức ngực thượng vị

Một số người bị trào ngược dạ dày cảm thấy tức ngực, đau thắt ở ngực, có thể lan ra sau lưng và cánh tay. Biểu hiện trào ngược dạ dày này xuất hiện do acid dạ dày trào ngược lên thực quản, kích thích các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, cơ quan cảm ứng đau sẽ đưa ra tín hiệu như đau ngực.

Cần lưu ý rằng triệu chứng này có thể dễ nhầm lẫn với các bệnh tim mạch và bệnh phổi. Nếu cảm thấy đau ngực dữ dội, đặc biệt khi đi kèm với các triệu chứng như đau lan ra vai, cánh tay hoặc cằm, khó thở, choáng váng, hãy đến bệnh viện ngay lập tức vì đây có thể là dấu hiệu của nhồi máu cơ tim.

2.5.Khó nuốt và cảm giác vướng ở cổ họng

Khi tình trạng trào ngược dạ dày thực quản xảy ra thường xuyên, niêm mạc thực quản có thể bị phù nề, sưng tấy, làm thu hẹp đường kính của thực quản. Người bệnh sẽ cảm thấy khó nuốt, vướng hoặc cảm giác như có một cục nghẹn ở cổ. Triệu chứng này thường xuất hiện khi bệnh đã ở giai đoạn tiến triển và cần được điều trị kịp thời.

2.6.Miệng tiết nhiều nước bọt

Miệng tiết nhiều nước bọt là cơ chế tự bảo vệ của cơ thể ở vùng miệng. Khi bị trào ngược dạ dày, cơ thể sinh ra phản ứng tiết nhiều nước bọt để trung hòa lượng acid trào ngược. Tuy nhiên, điều này có thể khiến người bệnh nuốt phải nhiều khí hơn, gây ợ hơi, ợ nóng và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh.

2.7.Khàn giọng và ho

Khi tiếp xúc với acid dạ dày, dây thanh quản sẽ bị tổn thương dẫn đến khàn giọng do phù nề dây thanh và khó khăn khi nói chuyện. Người bệnh có thể bị khàn giọng, đặc biệt là vào buổi sáng.

Ho là một trong những biểu hiện của trào ngược dạ dày thực quản ít được biết đến. Khi dịch dạ dày trào lên thực quản và vào đường hô hấp, có thể gây ra ho mạn tính, đặc biệt là vào ban đêm. Ngoài triệu chứng ho, người bệnh có thể kèm theo triệu chứng nóng rát ở ngực, ợ chua sau khi ăn hoặc vào ban đêm.

Đáng chú ý, đôi khi ho là triệu chứng duy nhất của trào ngược dạ dày, nên người bệnh thường đến thăm khám tại chuyên khoa Hô hấp hoặc Tai mũi họng trước khi được chuyển đến chuyên khoa Tiêu hóa.

3. Các biểu hiện trào ngược dạ dày nghiêm trọng

Ngoài các triệu chứng thông thường, trào ngược dạ dày còn có thể gây ra một số biểu hiện nghiêm trọng như:

3.1. Khó thở và hen suyễn

Ở mức độ nghiêm trọng, trào ngược dạ dày có thể gây ra các vấn đề về hô hấp như khởi phát cơn hen hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng hen suyễn hiện có. Người bệnh có thể cảm thấy khó thở, thở khò khè, đặc biệt là vào ban đêm hoặc sau khi ăn.

3.2. Viêm họng và viêm phổi tái phát

Dịch dạ dày trào ngược lên có thể gây viêm họng mạn tính, đau họng kéo dài không đáp ứng với điều trị thông thường. Trong một số trường hợp, dịch dạ dày có thể xâm nhập vào đường hô hấp dưới, gây viêm phổi tái phát.

3.3. Các vấn đề về răng miệng

Acid dạ dày trào ngược lên miệng có thể gây mòn men răng, viêm lưỡi và các vấn đề răng miệng khác. Người bệnh có thể nhận thấy răng trở nên nhạy cảm hơn với nóng, lạnh hoặc đồ ngọt.

3.4.Sụt cân bất thường

Trong một số trường hợp, người bệnh có thể bị sụt cân bất thường do đau khi ăn, khó nuốt hoặc mất cảm giác ngon miệng.

4.Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu các triệu chứng trào ngược dạ dày trở nên trầm trọng hơn hoặc xảy ra thường xuyên hơn, đặc biệt là khi bạn đã tự mua và sử dụng thuốc dạ dày hơn hai lần mỗi tuần mà tình trạng không cải thiện. Nếu bạn cảm thấy đau ngực, đặc biệt khi đau lan ra vai, cánh tay hoặc cằm, kèm theo khó thở hoặc choáng váng, đó là dấu hiệu cần được thăm khám ngay lập tức. Ngoài ra, nếu bạn gặp các triệu chứng nghiêm trọng như khó nuốt, đau khi nuốt, xuất hiện máu trong đờm, nôn ra máu hoặc phân có màu đen, bạn cần đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

5. Cách phòng ngừa và giảm biểu hiện trào ngược dạ dày

Thay đổi chế độ ăn uống

Người bị trào ngược dạ dày nên tránh các thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng như thực phẩm cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ uống có gas, cà phê, rượu bia. Thay vào đó, nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn ba bữa lớn, ăn chậm và nhai kỹ.

Duy trì cân nặng hợp lý

Thừa cân, béo phì làm tăng áp lực lên dạ dày, khiến acid dễ dàng trào ngược lên thực quản. Vì vậy, duy trì cân nặng hợp lý là một biện pháp quan trọng để phòng ngừa và giảm các biểu hiện trào ngược dạ dày.

Tránh nằm ngay sau khi ăn

Nên đợi ít nhất 2-3 giờ sau khi ăn trước khi đi ngủ hoặc nằm xuống. Điều này giúp giảm áp lực lên dạ dày và ngăn acid trào ngược lên thực quản.

Nâng cao đầu giường

Nâng cao đầu giường khoảng 15-20 cm có thể giúp giảm các biểu hiện trào ngược dạ dày vào ban đêm. Điều này giúp trọng lực giữ acid trong dạ dày, ngăn không cho nó trào ngược lên thực quản.

Tránh mặc quần áo quá chật

Quần áo quá chật, đặc biệt là ở vùng bụng, làm tăng áp lực lên dạ dày, khiến acid dễ dàng trào ngược lên thực quản. Vì vậy, nên mặc quần áo thoải mái, rộng rãi để giảm áp lực lên dạ dày.

Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia

Hút thuốc lá và uống rượu bia làm giảm khả năng đóng kín của cơ thắt thực quản dưới, tạo điều kiện cho acid dạ dày trào ngược lên thực quản. Vì vậy, bỏ thuốc lá và hạn chế uống rượu bia là biện pháp quan trọng để phòng ngừa và giảm các biểu hiện trào ngược dạ dày.

6. Kết luận

Trào ngược dạ dày là một bệnh lý phổ biến với nhiều biểu hiện đa dạng, từ ợ nóng, ợ chua đến ho, khàn giọng và các vấn đề về hô hấp. Việc nhận biết sớm các biểu hiện của trào ngược dạ dày giúp người bệnh có hướng điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Nếu bạn gặp phải các biểu hiện trào ngược dạ dày kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đồng thời, thực hiện các biện pháp phòng ngừa như thay đổi chế độ ăn uống, duy trì cân nặng hợp lý, tránh nằm ngay sau khi ăn sẽ giúp giảm thiểu các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.