Trào Ngược Dạ Dày Nên Ăn Gì? Chế Độ Dinh Dưỡng Tốt Nhất Cho Người Bệnh

Mục Lục

Trào ngược dạ dày là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến, gây ra nhiều khó chịu như ợ nóng, ợ chua và đau thắt ngực. Một trong những yếu tố quan trọng giúp kiểm soát bệnh hiệu quả chính là chế độ ăn uống phù hợp. Vậy người bị trào ngược dạ dày nên ăn gì và kiêng ăn gì để cải thiện tình trạng bệnh? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Nguyên tắc dinh dưỡng cho người bị trào ngược dạ dày

Nguyên lý của bệnh trào ngược dạ dày là do sự mất cân bằng giữa yếu tố tấn công và yếu tố bảo vệ. Các yếu tố tấn công bao gồm tăng tiết pepsin, axit và ứ đọng thức ăn trong dạ dày khiến áp lực gia tăng đè lên cơ thắt thực quản. Điều này thúc đẩy cơ thắt mở ra tạo nên hiện tượng trào ngược. Đặc biệt, khi người bệnh ăn những món gây kích thích sẽ càng làm tăng tiết pepsin và axit.

Chế độ ăn uống hợp lý cho người bị trào ngược dạ dày cần đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, không gây kích thích dạ dày và giúp trung hòa axit dư thừa. Việc chia nhỏ bữa ăn, ăn chậm và nhai kỹ cũng là những thói quen tốt giúp giảm áp lực lên dạ dày và cơ thắt thực quản dưới.

2.Trào ngược dạ dày nên ăn gì?

Bánh mì và bột yến mạch

Bánh mì và bột yến mạch là những lựa chọn thực phẩm tốt cho người bị trào ngược dạ dày. Tinh bột trong bánh mì có khả năng thấm hút axit dư thừa do dạ dày tiết ra, giúp người bệnh xoa dịu hệ tiêu hóa, giảm thiểu các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, nên chọn bánh mì nguyên cám, bánh mì đen, bánh mì ít gia vị và ít dầu mỡ. Tránh bánh mì trắng, bánh mì ngọt, bánh mì kẹp nhiều nhân béo, cay nóng.

Nên ăn bánh mì sau bữa ăn chính khoảng 30 phút, không ăn lúc no hoặc quá đói. Có thể ăn kèm với rau xanh, cà chua, dưa chuột để cân bằng dinh dưỡng và giảm nguy cơ ợ nóng. Hạn chế ăn bánh mì vào buổi tối vì có thể gây đầy bụng, khó tiêu.

Các loại đỗ đậu

Đỗ, đậu các loại như đậu Hà Lan, đậu xanh, đậu đỏ chứa hàm lượng chất xơ cao cùng các amino acid cần thiết, là lựa chọn tốt cho người bị trào ngược dạ dày thực quản. Chất xơ trong đậu giúp tăng khối lượng thức ăn trong dạ dày và làm chậm quá trình tiêu hóa, giảm áp lực lên cơ thắt thực quản dưới, ngăn không cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản.

Rau xanh và trái cây ít chua

Người bệnh trào ngược dạ dày nên ăn các loại rau quả như cải xoăn, dưa chuột, khoai lang, khoai tây, cà rốt, bí ngô. Với khoai lang, nên ăn khoai lang luộc hoặc nướng, hạn chế chiên rán. Ăn khoai lang sau bữa ăn 30 phút, tránh ăn lúc no hoặc quá đói. Hạn chế ăn quá nhiều khoai lang (khoảng 200-300g/ngày) vì có thể gây đầy bụng, khó tiêu.

Các loại trái cây tốt cho người bị trào ngược dạ dày bao gồm dưa hấu, chuối, bơ, đu đủ chín, thanh long và táo. Dưa hấu cung cấp chất xơ và một lượng nước rất lớn cho cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa thuận lợi. Chuối với hàm lượng kali dồi dào có thể giúp trung hòa axit trong dạ dày, giảm ợ nóng. Bơ là nguồn chất béo lành mạnh tuyệt vời, có khả năng giảm viêm và cải thiện chức năng của dạ dày. Đu đủ chín chứa nhiều enzyme papain, giúp phân hủy protein và hỗ trợ tiêu hóa dễ dàng hơn.

Các loại đạm dễ tiêu

Đạm dễ tiêu tốt cho người trào ngược dạ dày bao gồm thịt thăn lợn, tim lợn, thịt lưỡi lợn và thịt ngan. Những loại đạm này góp phần giúp trung hòa axit, hạn chế các triệu chứng của bệnh. Người bệnh nên tránh ăn nhiều thịt vịt và thịt gà, vì thịt vịt mang tính hàn lạnh, thịt gà tính nóng đều không tốt cho người bị trào ngược dạ dày.

Gừng, nghệ và mật ong

Với đặc tính kháng viêm hiệu quả, gừng và nghệ hỗ trợ điều trị ợ nóng, ợ hơi ở bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản. Từ xưa đến nay, người ta vẫn sử dụng gừng và nghệ như một loại gia vị không thể thiếu trong một số món ăn. Do có đặc tính chống viêm tự nhiên, gừng và nghệ được sử dụng nhiều để chữa các bệnh về tiêu hóa.

Bạn có thể sử dụng gừng trong việc chế biến các món hàng ngày hoặc pha trà bằng 1-2 lát gừng mỏng. Còn với nghệ vàng, bạn nên sử dụng nghệ ở dạng tinh bột để gia tăng công dụng chữa bệnh. Ngày nay, các nhà khoa học còn nghiên cứu và chiết xuất thành công hoạt chất nano curcumin từ nghệ vàng bằng công nghệ nano giúp tăng hiệu quả điều trị bệnh của nghệ lên gấp 40 lần so với sử dụng nghệ tươi hay tinh bột nghệ thông thường.

Sữa chua

Sữa chua không chỉ giúp tiêu hóa thức ăn nhanh hơn mà còn chứa men lợi khuẩn tốt cho tiêu hóa. Tuy nhiên, người bị trào ngược dạ dày nên tránh ăn sữa chua khi đói để tránh kích thích dạ dày tiết axit.

3. Bệnh trào ngược dạ dày kiêng ăn gì?

Thực phẩm chứa nhiều chất béo

Người bệnh cần hạn chế tiêu thụ các thực phẩm giàu chất béo như mỡ động vật, đồ chiên và rán. Thức ăn nhiều chất béo sẽ khiến dạ dày khó tiêu và tăng áp lực cho dạ dày. Dạ dày trướng sẽ tăng áp lực lên cơ thắt thực quản dưới. Thời gian tiêu hóa thức ăn cũng lâu hơn khiến quá trình tiêu hóa thức ăn bị chậm lại, gây khả năng trào ngược dạ dày thực quản.

Cà phê, thuốc lá, bia rượu

Cà phê, thuốc lá, rượu bia hay các chất kích thích nói chung đều có khả năng làm giảm các yếu tố bảo vệ cho thực quản, làm tăng các yếu tố tấn công, tăng tiết cortisol khiến tình trạng trào ngược dạ dày thực quản trầm trọng hơn. Cortisol không chỉ gây tăng tiết acid HCl, pepsine mà còn làm giảm tiết chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Bệnh nhân cần tránh tiêu thụ các loại đồ uống có chứa cồn và chất kích thích như cà phê, trà và các đồ uống chứa cafein vì các loại nước uống này có thể gây tăng sự giãn cơ ở vùng dưới thực quản, tăng sản xuất axit trong dạ dày.

Thực phẩm cay nóng

Thực phẩm cay nóng như ớt, tiêu và gia vị mạnh có thể kích thích niêm mạc dạ dày, làm tăng sản xuất axit dạ dày và gây ra cảm giác bỏng rát ở thực quản. Các chất cay nóng còn làm giảm khả năng co thắt của cơ vòng thực quản dưới, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản. Điều này không chỉ làm tăng cảm giác khó chịu và đau rát mà còn có thể gây viêm loét dạ dày thực quản nếu tình trạng kéo dài.

Trái cây có tính axit cao

Trái cây chứa rất nhiều dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin và khoáng chất, tuy nhiên bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản cần tránh những loại hoa quả nhiều acid. Các loại hoa quả nằm trong danh sách này bao gồm chanh, cam, quýt, bưởi vì có vị chua, chứa nhiều vitamin C và acid tự nhiên. Những loại quả chứa nhiều acid, chua sẽ không tốt cho dạ dày, vì nó làm acid trong dạ dày nhiều hơn, dễ gây viêm loét dạ dày và làm căng thẳng tình trạng trào ngược dạ dày thực quản.

Các loại quả nhiều chất nhựa chát

Các loại quả có nhiều chất nhựa chát khi đi vào dạ dày kết hợp với acid dạ dày sẽ tạo thành những cục nhỏ. Nó có thể phát triển thành sỏi tồn tại trong cơ thể, ảnh hưởng tới quá trình tiêu hóa.

Đồ uống có gas và socola

Người bệnh cũng cần hạn chế tiêu thụ đồ uống có gas như nước ngọt và nước sô đa vì các loại đồ uống này có thể làm căng bụng và tác động không tốt đến cơ thắt dạ dày thực quản. Khi đói, việc uống các loại đồ uống này càng gây hại cho cơ thắt. Ngoài ra, người bệnh nên hạn chế sử dụng sữa và sôcôla vì các loại thực phẩm này có chứa nhiều chất béo, protein và canxi.

4.Thực đơn mẫu cho người bị trào ngược dạ dày

Bữa sáng

Sữa chua kèm theo trái cây hoặc một số các loại hạt như macca, óc chó hoặc granola. Có thể thay thế sữa chua bằng yến mạch hoặc cháo cho buổi sáng. Có thể sử dụng bánh mì kèm theo một ít bơ đậu phộng hoặc ăn kèm chả lụa. Có thể kèm theo một quả trứng để bữa sáng thêm năng lượng.

Bữa trưa

Nên bổ sung rau như xà lách, cà chua, một số loại rau luộc tốt cho sức khỏe như rau dền, bắp cải. Có thể chế biến theo cách trộn gỏi salad chung với thịt bò hoặc thịt gà. Buổi trưa khi ăn cơm của người Việt hay kèm theo canh. Có một số loại canh tốt cho sức khỏe như canh rau dền, canh cải, canh mồng tơi, canh cải xoong, canh cà chua.

Gạo lức không còn xa lạ đối với người Việt mình hiện nay. Gạo lức có thể thay thế gạo trắng trong quá trình giảm cân, giảm đường, trào ngược dạ dày vì gạo lức rất ít tinh bột. Nếu trưa bạn ít ăn cơm thì có thể sử dụng bánh mì để thay thế cho cơm, hoặc các loại nui, bánh canh, hủ tíu, cháo.

Kết luận

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh trào ngược dạ dày. Người bệnh nên ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu chất xơ, ít chất béo và tránh các thực phẩm kích thích dạ dày tiết axit. Bên cạnh đó, việc thay đổi thói quen ăn uống như chia nhỏ bữa ăn, ăn chậm, nhai kỹ và không nằm ngay sau khi ăn cũng góp phần giảm triệu chứng của bệnh.

Tuy nhiên, mỗi người có thể có phản ứng khác nhau với các loại thực phẩm, vì vậy người bệnh nên theo dõi và điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp với tình trạng của mình. Nếu các triệu chứng trào ngược dạ dày không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.