Đau Dạ Dày Kiêng Ăn Gì? Danh Sách Thực Phẩm Nên Tránh Để Bảo Vệ Sức Khỏe

Đau dạ dày là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến, gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị. Vậy đau dạ dày kiêng ăn gì để giảm đau và thúc đẩy quá trình hồi phục? Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu những thực phẩm người bị đau dạ dày không nên ăn, giúp bạn xây dựng thực đơn lành mạnh và phù hợp với tình trạng sức khỏe.

1. Nguyên tắc ăn uống cho người đau dạ dày

Trước khi tìm hiểu về các thực phẩm cụ thể cần kiêng, người bị đau dạ dày cần nắm rõ một số nguyên tắc ăn uống cơ bản. Nên ăn chậm, nhai kỹ và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn ba bữa lớn. Tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói, cả hai đều có thể kích thích dạ dày tiết acid và gây đau. Không nên nằm ngay sau khi ăn, hãy đợi ít nhất 2-3 giờ để thức ăn được tiêu hóa.

Người bị đau dạ dày nên ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu hóa, ít dầu mỡ, không cay nóng và có tính kiềm để trung hòa acid dạ dày. Đồng thời, cần tránh các thực phẩm kích thích tiết acid như cà phê, rượu bia, đồ chua cay và các món chiên rán nhiều dầu mỡ.

2.Đau dạ dày không nên ăn gì?

Thực phẩm cay nóng

Thực phẩm cay nóng là "kẻ thù" hàng đầu của người bị đau dạ dày. Khi tiêu thụ thực phẩm cay nóng, dạ dày sẽ tiết ra nhiều acid hơn, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét. Hợp chất capsaicin trong ớt và các thực phẩm cay nóng có khả năng kích thích các thụ thể đau trong đường tiêu hóa, gây ra cảm giác nóng rát và khó chịu.

Người bị đau dạ dày nên kiêng các loại thực phẩm cay nóng như ớt, tiêu, tỏi, mù tạt, hành lá, các món ăn cay như kim chi, mì cay, và các loại gia vị cay khác. Những thực phẩm này không chỉ làm tăng tiết acid dạ dày mà còn kích thích niêm mạc dạ dày, khiến tình trạng đau dạ dày càng nặng nề hơn.

Thực phẩm lên men, có vị chua

Thực phẩm lên men và có vị chua sẽ làm tăng nồng độ acid trong dạ dày, gây kích ứng niêm mạc và làm trầm trọng thêm các triệu chứng đau dạ dày. Khi acid dạ dày tăng cao, lớp bảo vệ niêm mạc sẽ bị tổn thương, dẫn đến các triệu chứng như ợ hơi, ợ chua, ợ nóng, khó tiêu.

Người bị đau dạ dày nên kiêng các loại thực phẩm có tính acid cao như cam, quýt, bưởi, chanh, khế, me, kiwi, cà chua, dưa muối, cà muối, kim chi, giấm, và các loại nước sốt chua. Những thực phẩm này có thể làm tăng tiết acid dạ dày và gây kích ứng niêm mạc, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét.

Thực phẩm giàu chất béo

Thực phẩm giàu chất béo khiến dạ dày phải làm việc vất vả hơn để tiêu hóa, làm chậm quá trình di chuyển thức ăn trong dạ dày và có thể gây ra các triệu chứng như đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn. Chất béo còn có thể làm tăng vận động đường tiêu hóa, gây tiêu chảy hoặc táo bón.

Người bị đau dạ dày nên kiêng các loại thực phẩm giàu chất béo như thịt ba chỉ, thịt mỡ, da động vật, đồ ăn chiên rán, bánh pizza, bánh mì kẹp thịt, bơ sữa, sô cô la, pho mát, xúc xích, và các loại thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều dầu mỡ. Những thực phẩm này có thể làm tăng tình trạng viêm niêm mạc dạ dày và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh viêm loét dạ dày.

Đồ uống có cồn và caffeine

Rượu bia và các đồ uống có cồn là những thực phẩm mà người bị đau dạ dày nên tránh xa. Cồn có thể làm tăng tiết acid dạ dày, gây kích ứng niêm mạc và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét. Ngoài ra, cồn còn có thể làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, khiến dạ dày dễ bị tổn thương hơn.

Caffeine trong cà phê, trà đặc, nước ngọt có gas, soda cũng là "kẻ thù" của người bị đau dạ dày. Caffeine kích thích dạ dày tiết ra nhiều acid hơn, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét. Ngoài ra, caffeine còn có thể làm tăng vận động đường tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy.

Người bị đau dạ dày nên kiêng các loại đồ uống có cồn như rượu, bia, và các loại đồ uống có caffeine như cà phê, trà đặc, nước ngọt có gas, soda. Thay vào đó, nên uống nước lọc, trà thảo dược hoặc nước dừa để giữ cơ thể đủ nước mà không gây kích ứng dạ dày.

Thực phẩm nhiều đường

Thực phẩm có hàm lượng đường cao có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó có đau dạ dày. Đường có thể làm tăng tiết acid dạ dày, gây kích ứng niêm mạc và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét. Ngoài ra, đường còn có thể làm tăng vận động đường tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy.

Người bị đau dạ dày nên kiêng các loại thực phẩm nhiều đường như sữa đặc, socola, kẹo, bánh quy, bánh kem, nước sốt BBQ, trái cây đóng hộp. Những thực phẩm này có thể gây ra tình trạng đau dạ dày dữ dội, buồn nôn và nôn nhiều.

Các loại đậu

Các loại đậu chứa loại đường Fodmaps có thể gây ra tình trạng đau bụng, ợ chua, đầy hơi, khó tiêu thậm chí là tiêu chảy đối với người bị đau dạ dày. Ngoài ra, các loại đậu như đậu tương, đậu Hà Lan còn chứa hoạt chất Carbohydrate phức hợp, làm tăng tiết acid dạ dày dẫn đến đầy hơi, khó chịu.

Người bị đau dạ dày nên hạn chế ăn các loại đậu như đậu tương, đậu Hà Lan, đậu xanh, đậu đỏ, đậu lăng, đậu phộng/lạc. Tuy nhiên, đây chỉ là tình trạng đối với người bị đau dạ dày sử dụng các loại đậu, người bình thường thì không có bất cứ ảnh hưởng gì.

Thực phẩm khó tiêu

Thực phẩm khó tiêu có thể gây tổn thương cho niêm mạc bảo vệ và kích thích dạ dày phải làm việc nặng nhọc, co bóp nhiều. Điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét và gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, khó tiêu.

Người bị đau dạ dày nên kiêng các loại thực phẩm khó tiêu như thực phẩm cứng, rau chứa nhiều chất xơ, trái cây chưa chín mềm (như cóc, ổi, xoài, táo), thịt có nhiều gân sụn, và các loại thực phẩm chế biến sẵn, khó tiêu, chứa nhiều muối như chả lụa, lạp xưởng, thịt xông khói, thịt nguội, xúc xích.

Sữa và các sản phẩm từ sữa

Sữa và các sản phẩm từ sữa có thể gây khó tiêu đối với một số người, đặc biệt là những người bị đau dạ dày. Sữa chứa lactose, một loại đường có thể gây ra các triệu chứng như đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy ở những người không dung nạp lactose.

Người bị đau dạ dày nên hạn chế tiêu thụ sữa và các sản phẩm từ sữa như phô mai, kem, sữa chua (nếu có dấu hiệu không dung nạp lactose). Thay vào đó, có thể chọn các loại sữa không lactose hoặc sữa thực vật như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân.

3.Đau dạ dày kiêng gì ngoài thực phẩm?

Ngoài việc kiêng các loại thực phẩm kể trên, người bị đau dạ dày còn nên kiêng một số thói quen không tốt cho sức khỏe dạ dày:

Kiêng hút thuốc lá

Thuốc lá chứa nhiều chất độc hại có thể làm tăng tiết acid dạ dày, gây kích ứng niêm mạc và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét. Ngoài ra, hút thuốc lá còn có thể làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, khiến dạ dày dễ bị tổn thương hơn.

Người bị đau dạ dày nên kiêng hút thuốc lá và tránh xa môi trường có khói thuốc. Việc bỏ thuốc lá không chỉ tốt cho dạ dày mà còn tốt cho sức khỏe tổng thể.

Kiêng sử dụng thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs)

Các loại thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) như aspirin, ibuprofen có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét. Những loại thuốc này có thể làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, khiến dạ dày dễ bị tổn thương bởi acid.

Người bị đau dạ dày nên tránh sử dụng các loại thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) nếu không có chỉ định của bác sĩ. Nếu cần sử dụng, nên uống thuốc sau khi ăn và tuân thủ đúng liều lượng được chỉ định.

Kiêng stress và lo âu

Stress và lo âu có thể làm tăng tiết acid dạ dày, gây kích ứng niêm mạc và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét. Ngoài ra, stress còn có thể làm tăng vận động đường tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy.

Người bị đau dạ dày nên tránh stress và lo âu bằng cách thư giãn, nghỉ ngơi đầy đủ, tập yoga, thiền, hoặc tham gia các hoạt động giải trí lành mạnh. Việc giảm stress không chỉ tốt cho dạ dày mà còn tốt cho sức khỏe tổng thể.

Lời khuyên cho người bị đau dạ dày

Ngoài việc kiêng các loại thực phẩm và thói quen không tốt cho sức khỏe dạ dày, người bị đau dạ dày còn nên tuân thủ một số lời khuyên sau: chia nhỏ các bữa ăn trong ngày, tránh ăn quá no hoặc để bụng đói quá lâu; ăn chậm, nhai kỹ để giảm áp lực lên dạ dày; không nằm ngay sau khi ăn mà nên đợi ít nhất 2–3 giờ. Bên cạnh đó, cần uống đủ nước mỗi ngày nhưng tránh uống quá nhiều nước trong bữa ăn, không mặc quần áo quá chật, đặc biệt là ở vùng bụng. Người bệnh cũng nên duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân, béo phì, tập thể dục đều đặn nhưng cần tránh các bài tập nặng ngay sau khi ăn, đồng thời tuân thủ đúng phác đồ điều trị mà bác sĩ đã chỉ định.

4.Kết luận

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng đau dạ dày và hỗ trợ quá trình điều trị. Người bị đau dạ dày nên kiêng các loại thực phẩm cay nóng, chua, giàu chất béo, có cồn, caffeine, nhiều đường, các loại đậu, thực phẩm khó tiêu, và một số sản phẩm từ sữa.

Ngoài ra, người bị đau dạ dày còn nên kiêng hút thuốc lá, sử dụng thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs), và tránh stress, lo âu. Việc tuân thủ chế độ ăn kiêng và các lời khuyên trên sẽ giúp giảm đau, thúc đẩy quá trình hồi phục và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chế độ ăn kiêng chỉ là một phần trong quá trình điều trị đau dạ dày. Bên cạnh đó, người bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, duy trì lối sống lành mạnh, tránh stress và thường xuyên kiểm tra sức khỏe.

Nguồn tham khảo

Tài Mũi Họng Sài Gòn. Viêm Dạ Dày Kiêng Ăn Gì & Nên Ăn Gì Thì Tốt Cho Sức Khỏe.

Vinmec. Đau dạ dày ăn gì để nhanh khỏi bệnh?

Bệnh viện Bảo Sơn. Đau dạ dày nên ăn gì và kiêng gì?

Vinmec. Bệnh đau dạ dày không nên ăn gì?

HelloBacsi. Viêm dạ dày cấp nên ăn gì và kiêng gì để bệnh mau khỏi?

MEDLATEC. Đau dạ dày nên ăn gì và kiêng gì để mau chóng hồi phục?

Bệnh viện Hồng Ngọc. 7 nhóm thực phẩm người bệnh đau dạ dày nên kiêng ăn.

Nutrihome. Viêm dạ dày kiêng ăn gì, uống gì để mau chóng hồi phục?